Cẩn thận với khả năng truyền bệnh từ động vật

Hầu hết động vật đều có khả năng truyền mầm bệnh cho con người

Các cá thể của một loài động vật đều có thể mang mầm bệnh (vi khuẩn, virus, nấm, sinh vật nguyên sinh, giun sán ký sinh). Mầm bệnh có thể được truyền sang nhiều loài động vật khác, kể cả con người.

Sự ẩn nấp của mầm bệnh trong một hoặc một số loài động vật giống như một “chiến lược kín đáo để tồn tại”. Chúng thường cư ngụ ở vật chủ quen thuộc, nhưng vẫn có thể bắt gặp và di chuyển sang vật chủ mới để bắt đầu quá trình lây nhiễm.

Động vật truyền mầm bệnh cho con người bằng nhiều cách: tiếp xúc trực tiếp, tiếp xúc gián tiếp, tiêu thụ thịt động vật qua đường ăn uống, qua một hoặc một số động vật trung gian.

Những động vật nhận mầm bệnh từ loài động vật này rồi truyền sang loài động vật khác được gọi là các vector trung gian hay “động vật chuyên chở”. Một số loài ve, bọ chét và muỗi là những vector đắc lực cho nhiều mầm bệnh.

Khi tiếp cận với cơ thể người, mầm bệnh qua da, qua dịch nhầy của mũi, miệng, mắt, vào đường dạ dày ruột, đường hô hấp hay trực tiếp vào máu để bắt đầu quá trình tác động và gây bệnh.

Các đại dịch thường xuất phát từ động vật

1. Dịch hạch (Cái chết đen)

Do vi khuẩn từ động vật gặm nhấm, đặc biệt là từ chuột truyền sang bọ chét chuột. Người bị nhiễm vi khuẩn khi bị bọ chét mang vi khuẩn đốt hoặc nhiễm từ chất thải mang mầm bệnh. Chỉ riêng đầu thế kỷ 14, “Cái chết đen” đã cướp đi sinh mạng của 30% - 60% dân số châu Âu khi đó và khoảng 30% dân số thế giới.

2. Đại dịch Cúm

Các đại dịch Cúm 1918-1919, 1857- 1858, 1968 và 2009 đều do virus Cúm A có nguồn gốc từ chim, đặc biệt là chim ven bờ và chim bơi, thậm chí trộn thêm gen từ virus Cúm trên heo và người (virus Cúm gây đại dịch 2009). Hàng chục triệu người đã tử vong do các đại dịch Cúm.

3. Đại dịch AIDS

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) được nhiều nhà khoa học coi là đại dịch do virus HIV gây ra. Virus này có vật chủ dự trữ là khỉ, khỉ đột và vượn.

4. Đại dịch SARS

Đại dịch SARS năm 2003 do virus SARS-CoV có vật chủ dự trữ là dơi. Cũng có thể virus gây đại dịch Covid-19 có nguồn gốc từ động vật hoang dã. Nhiều nhà khoa học vẫn tiếp tục truy tìm nguồn gốc của nó.