Nói xấu người khác trên mạng xã hội có thể vi phạm pháp luật

Thưa luật sư, nói xấu người khác có vi phạm pháp luật?

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ: Nói xấu theo nghĩa của tiếng Việt là nói về những cái xấu của người khác mà không nói trực tiếp với người đó.

Nhân chi sơ tính bản thiện. Tuy nhiên, khi lớn lên, ai cũng có tính tốt, tính xấu hoặc tật xấu. Do đó, nhiều lúc mọi người nói xấu nhưng lại là nói đúng sự thật về tính xấu, tật xấu của người đó.

Người bị nói xấu có cảm thấy bị xúc phạm hay không là do cảm nhận của người đó. Việc này thuộc phạm vi điều chỉnh của đạo đức, phong tục tập quán.

Các quy định của pháp luật từ hành chính, dân sự đến hình sự đều quy định về tự do ngôn luận của công dân và không được xâm phạm đến quyền và lợi ích của người khác. Tuỳ theo tính chất, mức độ xâm phạm mà hành vi ngôn luận xúc phạm đến người khác sẽ bị xử lý hành chính, hình sự hoặc phán quyết của tòa án.

Gần đây, hiện tượng nói xấu trên mạng xã hội làm tổn hại đến danh dự, uy tín của người khác ngày càng nhiều. Luật sư có thể chia sẻ cụ thể hơn về mức độ xử phạt của pháp luật về việc này?

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ: Quyền và lợi ích của công dân được luật pháp bảo hộ bao gồm từ quyền nhân thân (trong đó có hình ảnh), danh dự, uy tín … 

Người nào lợi dụng quyền tự do ngôn luận để xâm phạm đến quyền và lợi ich hợp pháp của người khác đều bị pháp luật điều chỉnh, chế tài (xử phạt hành chính hoặc hình sự). Cụ thể: 

Quy định tại Điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử có nói đến vi phạm các quy định trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội.

Theo đó, hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên mạng xã hội như cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống… có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 10-20 triệu đồng. Đồng thời, bị buộc gỡ bỏ các thông tin sai sự thật trên mạng xã hội.

Về tội làm nhục người khác: Căn cứ Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017), người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10-30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. 

Mức phạt tối đa với tội danh này là phạt tù từ 02 năm đến 05 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Bên cạnh đó, xúc phạm người khác có thể bị xử lý theo tội vu khống. Mức phạt thấp nhất của tội danh này là bị phạt tiền từ 10-50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm. Mức phạt cao nhất có thể lên đến 07 năm tù giam.

Theo luật sư, khi bị người khác nói xấu, "nạn nhân" nên làm gì?

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ: Theo tôi, khi bị nói xấu, mọi người nên bình tĩnh đối diện với những vấn đề được nêu ra. Đồng thời, chúng ta cần phân tích việc nói xấu thuộc điều chỉnh đạo đức hay pháp luật. Tính chất, mức độ xâm hại, xúc phạm hoặc gây thiệt hại cho mình như thế nào?

Từ đó, chúng ta lựa chọn tố giác đến cơ quan điều tra hay khởi kiện tại tòa án hoặc gởi đơn đề nghị cơ quan chức năng xác minh xử lý.

Ngoài những vụ án lợi dụng tự do ngôn luận để xúc phạm nhau cũng có những vụ bị xâm phạm nhưng người bị xâm phạm chỉ đưa ra cảnh báo và đề nghị người có hành vi xâm phạm đừng tiếp tục, nếu không sẽ đề nghị cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý. 

Do đó, mỗi người sẽ có một sự lựa chọn phù hợp khi mình bị nói xấu, không ai lựa chọn cho mình cả.

Với các bạn học sinh, sinh viên khi bị nói xấu, các bạn có thể nhờ gia đình, nhà trường tư vấn, can thiệp để kịp thời được xử lý. 

Đừng im lặng khi những kẻ nói xấu làm ảnh hưởng đến tâm lý, cuộc sống của bạn. Hãy dũng cảm đối mặt và tìm hướng giải quyết để chấm dứt tình trạng này.